TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI VI. ULUSLARARASI SONDAJ KONGRESİ VE SERGİSİ (SONDAJ 2025) SONUÇ BİLDİRGESİ

TMMOB MADEN MÜHENDİSLERİ ODASI

SONUÇ BİLDİRGESİ

 

VI. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi (SONDAJ 2025) 8-9 Mayıs 2025 tarihlerinde TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından, Ankara’da, Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Sadrettin Alpan Salonunda gerçekleştirilmiştir.

Ana teması ‘’Dijital Dönüşüm’’ olarak belirlenen Kongrede; sektörün tüm paydaşlarına ulaşılmış, dijital teknolojinin sondaj operasyonlarındaki yeri, önemi, etkisi gündeme taşınırken, konvansiyonel yöntemler ve uygulamalar da bildirilerde yer almıştır.

Kongrede 2 adet çağrılı bildiri, 25 adet teknik bildiri ve 1 adet sektör sunumu olmak üzere toplam 28 adet bildiri sunulmuştur. Kongreye altı ülkeden 187 delege ve 378 ziyaretçi katılmıştır. 18 sergi firması ile kamu ve özel sektörden 15 kurum ve kuruluş katılım sağlamıştır.

Sektörün ciddi bir ilgi gösterdiği ve geniş bir katılıma sahne olan Kongrede sunulan bildiriler ve değerlendirmeler sürecinde ve sergiye katılan kuruluşların yetkilileri ile yapılan görüşmeler sonrasında belirlenen sorunlar ve çözüm önerileri aşağıda başlıklar halinde belirtilmiştir.

• TMMOB öncülüğünde, 1978 yılında Maden Mühendisleri Odasının sekretaryasını üstlendiği Birinci Bilimsel ve Teknik Sondaj Kongresi ve sonrasında yapılan 4 kongrede ortaya konulan sorunlar ve çözüm önerilerinin değeri ve yarattığı fayda somut olarak görülmüş ve anlaşılmıştır.
• Ülkemizde son yılarda sondaj faaliyetlerinde büyük bir artış görüldüğü gibi, değişik alanlarda uygulanır hale gelmiştir. Petrol, su, maden, sıcak su/ buhar, yapı ve enerji amaçlı jeoteknik sondajlar, altyapıya yönelik yatay ve yönlü sondajlar bunlar arasındadır.
• Sondaj faaliyetlerinin artmasına bağlı olarak bir yandan dünyanın önemli sondaj servisi sağlayan firmaları ülkemize gelmiş, diğer taraftan sondaj makine ve ekipmanlarının ülkemizde üretimi konusunda da ciddi gelişmeler sağlanmış ve sondaj sektörü önemli bir büyüklüğe ulaşmıştır.
• Sektördeki büyümeye karşın sorunların da arttığı bilinmektedir; Nitelikli ‘’yetkin/uzman’’ personel sorunu, standart malzeme ve ekipman üretimi denetimi, yasal mevzuat ve düzenlemelerde eksiklik/yetersizlik sorun olarak gündemdedir.
• Sondaj çalışmalarında sorumluluk alacak, görev yapacak kişilerin sondaj tekniği, makine ve malzeme seçimi, çevre koruma, kuyu kontrolü ve iş güvenliği konularında donamlı, belgelendirilmiş ve yetkin kişiler olması gerekir. TMMOB'a bağlı ilgili Odalar üyelerine ve yetkilendirildiklerinde operatörlere eğitim vererek sondaj personelini belgelendirmelidir.
• Sondaj malzemeleri ile ilgili standartlar uluslararası ve ulusal ölçekte yayınlanmış olmasına karşı üretici firmaların önemli bir kısmının arşivinde bulunmamaktadır. İmalat numuneye göre yapılmakta ya da değiştirilmiş olarak üretilerek satışa sunulmaktadır. TSE veya yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından periyodik denetimler yapılmalıdır.
• Sondaj çalışmalarında kullanılan borusal malzemeler (soğuk çelik çekme borular gibi) bazı sondaj malzemeleri ülkemizde üretilmemekte ve ithal edilmektedir. Navlun giderleri, gümrük vergisi vb. nedenlerle yüksek fiyatlar sondaj maliyetini artıran girdi olmaktadır. Sondaj malzemelerinin ülkede üretimi için destek ve teşvik uygulanmalıdır.
• Sondaj operasyonları gerek insan gerekse çevre açısından oldukça riskli ve yüksek maliyetli bir faaliyettir. Bilime ve tekniğe uygun kuyu açılmaması durumunda insan hayatı riske girebileceği gibi, çevreye de ciddi zararlar verebilme potansiyeli vardır. Yetkilendirilmiş uzman personel sorumluluğunda sürdürülmesi bir zorunluluktur. Yasal düzenlemeler, uygulama yönetmelikleri ve yönergelerle işin güvenlikli ve çevreye duyarlı yapılması sağlanmalıdır.
• Ülkemizde sondajlar için sondaj süreci ve denetlemeyi içeren yasal düzenlemeye (lisanslandırmaya) gereksinim vardır. Sondaj lisansı, sahibine, teminat belgesinde tanımlanan jeolojik bölgeler ve lokasyon kümelerinde sondaj yaparak maden arama hakkı sağlayan bir tür mülkiyettir. Kuyu lisansı başvuruları Enerji Bakanlığı tarafından onaylanmalı; ancak Çevre Bakanlığı ve Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından da incelenebilmelidir.
• Sektör sadece sektör dışı birtakım kurumların mevzuatı çerçevesinde (çevre, iş güvenliği, vb) faaliyetlerini yürütmekte, dolayısıyla uzman olmayan kurum ve kişiler tarafından denetlenmektedir. Bu konuda Maden Mühendisleri Odası Jeotermal Çalışma Grubu tarafından hazırlanan ve ilgili kurum ve kuruluşlara iletilen ‘Jeotermal Sondaj Yapım ve Denetim Yönetmelik Taslağı’nın jeotermal kanununda yer alması konusu SONDAJ 2022 sonuç bildirgesinde de belirtildiği gibi ısrarla gündemde tutulmalıdır.

VI. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi'nde tartışılan ve yukarıda maddeler halinde sunulan görüş ve önerilerin sektörün gelişmesine katkı sunmasını diliyor, Kongrenin gerçekleşmesinde desteğini esirgemeyen, emeği geçen tüm kurum, kuruluş ve katılımcılara teşekkür ediyor, önceki sempozyumlarda olduğu gibi, bu Kongre'de de üretilen görüş ve önerilerin hayata geçirilmesi için var gücümüzle çalışacağımızı kamuoyuna duyuruyoruz.

Daha geniş katılımlı ve coşkulu gerçekleşeceğine inandığımız VII. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi’nde buluşmak dileğiyle.

VI. Uluslararası Sondaj Kongresi ve Sergisi

Yürütme Kurulu

9 Mayıs 2025, ANKARA