SULAMA ALANLARINDA ARAZİ DÜZENLENMESİNE DAİR TARIM REFORMU KANUNU UYGULAMA YÖNETMELİĞİ
Bakanlar Kurulu Kararının Tarihi : 11.6.1985, No : 85/9588 Dayandığı Kanunun Tarihi :22.11.1984, No : 3083 Yayımlandığı R. Gazetenin Tarihi : 29.6.1985, No : 18796 Yayımlandığı Düsturun Tertibi : Cildi: , S. BİRİNCİ BÖLÜM Amaç ve Tanımlar Amaç Madde 1- Bu yönetmelik, 1 Aralık 1984 tarihinde yürürlüğe giren 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlemesine Dair Tarım Reformu Kanunu’nun uygulanması ile ilgili hususları düzenler. Tanımlar Madde 2- Bu yönetmelikte geçen,
ifade eder. Hukuki Dayanak Madde 3- Kanun’un 25. maddesi, bu yönetmeliğin hukuki dayanağını teşkil eder. İKİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Uygulama Bölgesinin İlanı Madde 4- Kanunda tespit edilen amaçların gerçekleştirilmesinde önceliği bulunan yerler, Genel Müdürlük’çe Bakanlık Makamı’na sunulur. Bakanlıkça, bu yerlerin uygulama bölgesi olarak ilan edilmesinde fayda görülmesi halinde, karar alınmak üzere Bakanlar Kurulu’na teklif edilir. Bakanlar Kurulu’nca, teklifin uygun görülmesi halinde de bu yerler uygulama bölgesi olarak ilan edilir. Bir yerin Kanunun 1. maddesinin (g) fıkrası sebebiyle uygulama alanı olarak tespiti gerektiğinde, Milli Güvenlik Kurulu‘nun görüşü alınır. Bakanlar Kurulu Kararı, kamulaştırma ve diğer işlemler bakımından Kamu Yararı Kararı sayılır. Bu Karar Resmi Gazete’de, yayımlanır. Uygulama bölgesi olarak belirlenen yerlere ait Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nden temin edilecek olan 1/5000 ölçekli standart topoğrafik kadastral haritalar, Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü’ne gönderilir. Köy Hizmetleri Genel Müdürlüğü, toprak etüt raporları ve arazi kullanma kabiliyet sınıflarını, Genel Müdürlük ile müştereken belirlenecek süre içerisinde tespit eder ve standart topoğrafik kadastral haritalara işlenmiş olarak iade eder. Temliki Tasarrufların Durdurulması Madde 5 - Uygulama alanlarında Bakanlar Kurulu Kararının Resmi Gazete’de yayımı tarihinden itibaren, beş yıl süre ile gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerine ait arazilerin mülkiyet ve zilyetliği, devir, temlik ve ipotek edilemez ve satış vaadine konu olamaz. Sulama alanlarında sulama şebekesi tamamlanıp sulamaya geçinceye kadar ilave kısıtlama süresi de beş yılı aşamaz. Kısıtlamalar, Bakanlar Kurulu Kararının Resmi Gazete’de yayımı ile birlikte uygulama bölgesindeki Tapu Sicil Muhafızlıkları tarafından tapu siciline resen şerh edilir. Kısıtlama Süresi İçinde Satış İzni Madde 6 - Kısıtlama süresi içinde arazisini ve varsa üzerindeki tesisleri satmak isteyen gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinin müracaatları halinde, Bölge Müdürlüğü altmış gün içinde bunların kamulaştırılmasına lüzum görüp görmediğini ilgilisine bildirir. Arazinin kamulaştırılmasına lüzum görülmediği takdirde, dağıtım normundan daha büyük parsellerin, bölge için tespit edilen dağıtım normundan daha küçük parçalara, dağıtım normundan daha küçük parsellerin ise hiçbir şekilde bölünmeme şartı ile satışına izin verilir. Kısıtlama süresi içinde diğer kamu kuruluşlarınca yapılacak kamulaştırmalarda birinci fıkra hükümleri uygulanmaz. Belgelerin Temini Madde 7 - Uygulama bölgesinin ilanından itibaren bölgenin tapu kayıtları veya tapu tespit tutanakları Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü’nce, sulama projesi içindeki sulanan yerler tapulama paftalarına işlenmiş olarak ilgisine göre Devlet Su İşleri veya Köy Hizmetleri Genel Müdürlükleri’nce, Hazine arazisi ile ilgili tahsis ve kiralama işlemleri hakkındaki gerekli bilgi ve belgeler ise Maliye ve Gümrük Bakanlığı’nca altmış gün içinde Genel Müdürlüğe verilir. Arazi Bildirimi Madde 8 - Uygulama bölgesinin ilan edilmesinden itibaren üç ay içinde arazi malikleri, müşterek ve iştirak halindeki mülkiyette temsilci, hissedarlardan herhangi biri veya tamamı, velayet ve vesayet altındakiler için kanuni temsilcileri, tüzel kişiler için temsile yetkili olanlar, mülkiyeti ihtilaflı arazide hak iddiasında bulunanların her biri, uygulama alanı içinde bulunan arazilerini, matbu bildirim formlarında göstermek ve bu formları, ilgili Bölge Müdürlüğü’ne vermek veya göndermekle yükümlüdür. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Sahibine Bırakılacak Arazi Miktarı Arazi Varlığının Hesabı Madde 9 - Gerçek kişilerle, özel hukuk tüzel kişilerinin arazi varlığı, kişilerin uygulama bölgesindeki tapulu arazisine, tapulamanın henüz sonuçlanmamış olduğu hallerde askı süresi bitmiş tapulama tespit tutanaklarında belirtilen arazisi ile iştirak halinde ve müşterek mülkiyet durumundaki hissesine düşen arazi miktarı ilave edilmek suretiyle bulunur. Sahibine Bırakılacak Arazi Miktarı ve Kamulaştırma Madde 10 - Uygulama bölgesinde, gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişilerinin bağ, bahçe ve ağaçlık arazisi ile örnek işletmesi hariç mülkiyetinde bulunan tarım topraklarından, dağıtım normunun on katını aşan veya Bakanlar Kurulu’nca arttırılan miktarlardan fazla olan kısmı ile varsa üzerindeki tarımsal yapı ve tesisler, bedelleri nakden ve peşin ödenmek suretiyle Genel Müdürlük tarafından kamulaştırılır ve geri kalan kısmı kendilerine bırakılır. Bakanlar Kurulu’nca Kanunun birinci maddesinin (g) bendine göre uygulama alanı olarak ilan edilecek diğer alanlarda, gerektiğinde arazi ve diğer gayrimenkullerin tamamı kamulaştırılabilir. Sahibine bırakılacak arazi miktarının hesabında, arazinin bir kısmı sulu, bir kısmı kuru ise, ayni zirai işletme gelirinin sağlanabilmesi için arazi sınıfları da dikkate alınmak suretiyle sulu arazi kuru araziye tahvil edilir. Toprak Seçimi Madde 11 - Sahibine bırakılacak toprak, mümkün olduğu kadar toplu halde ve işletmeyle ilgili yapı ve tesislerden yararlanmaya en elverişli biçimde, malik veya kanuni temsilcisi tarafından seçilir. Seçim hakkı, toprakların düzenli biçimde dağıtılmasını ve verimli şekilde işletilmesini engelleyecek tarzda kullanılamaz. Seçim hakkı, malik veya kanuni temsilcisi bulunamaz veya Bölge Müdürlüğü’nün talebinden itibaren otuz gün içinde birinci fıkra uyarınca kullanılamaz veya ikinci fıkra uyarınca yerinde kullanılmaz ise, seçim, bu madde esaslarına göre Bölge Müdürlüğü’nce yerine getirilir. Müşterek Mülkiyette Hissenin Kamulaştırılması, Taksim ve İfrazı Madde 12 - Bölge Müdürlüğü, kamulaştırılacak hisse oranını önceden tespit ederek, durumu müşterek maliklere bildirir. Müşterek maliklerin otuz gün içinde muvafakatlarını bildirmeleri halinde, kamulaştırılmasına karar verilen hisse miktarı, ifraz krokisi de hazırlanarak kamulaştırma kararı ile birlikte müşterek maliklere bildirilir ve tapuya tescil için gönderilir. Hazırlık Dosyası Madde 13 - Bölge Müdürlüğü, kamulaştırmaya muhatap olacak her şahsa ait taşınmaz malların tapu kayıtlarını, kamulaştırılacak ve sahibine bırakılacak arazi miktarlarını, mal sahiplerinin kanuni ikametgah ve adresini, aile nüfus listesini, vergi beyanı ve vergi değerlerini, beyan bulunmadığı hallerde beyan yerine geçecek takdir değerlerini, tarımsal gelirin hesaplanmasında kullanılacak değerleri, toprak sınıflarını ve devletçe sulanan arazinin sınırlarını, toprak seçimini gösteren bilgi ve belgeleri de ihtiva eden bir hazırlık dosyası tanzim eder. Bedel Takdir Komisyonu Madde 14 - Bedel Takdir Komisyonu, üçü Genel Müdürlük’çe görevlendirilen beş üyeden teşekkül eder. Diğer iki üye mahallin en büyük mülki amirince seçilir. Seçim sırasında yedek üyeler de ayni usullerle belirlenir. Uygulama alanındaki iş durumuna göre birden fazla bedel takdir komisyonu kurulabilir. Komisyon üyelerinin hizmet süresi bir yıldır. Süresi biten üye yeniden görevlendirilebilir. Komisyon üyeleri göreve başlamadan önce Sulh Hukuk Mahkemesi’nde yemin ederler. Bedel Takdir Komisyonları’nın görevi, kamulaştırılarak arazi ile varsa üzerindeki zirai yapı ve tesislerin bedelini tespit etmektir. Komisyonlar, görevlerinin gerektirdiği her türlü bilgi ve belgeyi kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve özel hukuk tüzel kişilerinden istemeye yetkilidir. Komisyon, bütün üyelerin katılması ile toplanır. Kararları çoğunlukla alır. Kararlar komisyon başkan ve üyelerince imza edilir. Karşı görüşte bulunan üye, karşı oy sebebini yazıp, kararı imzalamak zorundadır. Komisyon üyeleri Bölge Müdürlüğü’nce yapılacak tebligat üzerine çalışmalara başlar. Faaliyetlerini, Bölge Müdürlüğü’nce tespit edilen önceliklere göre yürütür. Bedel takdir komisyonları, uzmanlıkları dışında kalan konularda, kamulaştırılacak malın cinsine göre bilirkişilerden görüş alabilir. Kamulaştırılacak gayrimenkullerin sahipleri ile bunların usul ve füru, karı-koca veya üçüncü derece dahil kan ve sıhri hısımları komisyonlara katılamaz ve görüş bildiremez. Bedel takdir komisyonunun başkan ve üyelerinin ücretleri, Genel Müdürlük’çe tespit edilecek esaslar dahilinde Fon‘dan karşılanır. Bedel Takdiri Madde 15 - Bölge Müdürlüğü bedel takdiri yapılacak arazi ve şahıslarla ilgili dosyaları komisyona gönderir. Bölge Müdürlüğü’nün tebligatı ile çalışmaya başlayan Bedel Takdir Komisyonu, bedelin takdir edileceği günü tespit eder, bunu ilgililere ve bilgisine başvuracağı bilirkişiye de bildirir. Bedel Takdir Komisyonu, tespit edilen günde kamulaştırılacak arazinin bulunduğu yere giderek, araştırmasını yapar. Hazır bulunan ilgilileri de dinledikten sonra taşınmaz malın rayiç bedelini tespit eder ve raporunu tespit tarihinden itibaren on beş gün içinde Bölge Müdürlüğü’ne verir. Kamulaştırma Kararı Madde 16 - Kamulaştırma kararı, Bölge Müdürü’nün başkanlığında, Kamulaştırma - Toplulaştırma ve Dağıtım Şubesi Müdürü ile ilgili uzmandan müteşekkil üç kişilik bir heyet tarafından alınır. Kamulaştırma kararı, Genel Müdürün veya yetkili kıldığı kişinin onayı ile kesinleşir. Kamulaştırma Bedelinin Ödenmesi Madde 17 - Kamulaştırma bedelleri hak sahipleri adına bankaya yatırılır. Ancak, kamulaştırma konusu olan taşınmaz malın aynının ihtilaflı olması halinde, bedelin ödenebilmesi için hak sahibinin kamulaştırılan taşınmaz malın maliki olduğunu belgelendirmesi gerekir. Tescil ve Tahliye Madde 18 - Tebliğ edilen kamulaştırma işlemine karşı idari ve adli yargıya başvurulmadığı veya bu konuda açılan davaların kesin olarak sonuçlanmasına rağmen, taşınmaz mal sahibinin ferağ vermemesi halinde, Bölge Müdürlüğü, takdir edilen ve arttırılan bedelin tamamının bankaya yatırıldığına dair makbuz ve diğer belgelerin örnekleriyle birlikte, kamulaştırılan taşınmaz malın Hazine adına tesciline karar verilmesi için Asliye Hukuk Mahkemesi’ne müracaat eder. Taşınmaz malın Hazine adına tesciline karar verilmesi halinde, kararın tapu sicil muhafızlığına tebliği ve tescil işlemleri Bölge Müdürlüğü’nce takip edilir. Kamulaştırılan taşınmaz malın aynı üzerindeki ihtilaflarda Genel Müdürlüğe husumet düşmez. Mülkiyetin kişiler arasında ihtilaflı olması taşınmazın idare adına tesciline engel değildir. Kamulaştırılan taşınmaz mal, tapuya tescil edildikten sonra, Bölge Müdürlüğü’nce arazinin tahliyesi için ilgililere tebligat yapılır. Bu tebligata rağmen, arazi rızaen tahliye edilmezse Bölge Müdürlüğü, o mahaldeki icra memurluğuna müracaat ederek araziyi tahliye ettirir. Arazi ekili ise, tahliye hasat sonuna bırakılır. İtiraz ve şikayetler tahliyeyi durdurmaz ve mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmez. Yabancı Uyruklular Madde 19 - Yabancı uyruklulara ait taşınmazların kamulaştırılmasına Bakanlar Kurulu’nca karar verilir, Kamulaştırma halinde bedelin tespiti ve ödenmesi mütekabiliyet esasları dahilinde yapılır. Genel Müdürlük, Bakanlar Kurulu Kararında tespit edilecek esaslara göre işlemleri yürütür. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Toplulaştırma ve Arazi Değişimi Toplulaştırma Madde 20 - Toplulaştırma, uygulama alanında ekonomik üretime imkan vermeyecek şekilde parçalı ve hisseli arazinin birleştirilmesi ve bu amaçla kamulaştırma, az topraklı veya topraksız çiftçinin topraklandırılması, sahibine bırakılacak arazinin belirlenmesi, köy gelişme ve yeni köy yerleşme alanlarına yer ayrılması gibi arazi düzenlemesine dair diğer hususları kapsar. Toplulaştırmanın uygulanacağı yerler, teknik, ekonomik, sosyal ve hukuki faydalar gözönünde bulundurularak Bölge Müdürlüğü’nün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile belirlenir. Toplulaştırma İsteğinin Tespiti Madde 21 - Toplulaştırma yapılması uygun görülen yerler, Bölge Müdürlüğü’nce alışılmış usullerle ilgililere ilan edilir. Toplulaştırmanın yapılacağı proje alanındaki arazinin, yarısından çoğuna malik bulunan ve sayıca maliklerin üçte ikisini teşkil eden arazi sahibi çiftçilerin muvafakatı ile isteğe bağlı toplulaştırma yapılır. Bu karar, proje alanındaki bütün malikleri bağlar. Zorunlu Toplulaştırma Madde 22 - Toplulaştırma yapılması uygun görülen yerlerde, arazi malikleri ve bunların sahip oldukları arazi miktarına ait çifte ekseriyetin sağlanamaması halinde Bölge Müdürlüğü’nün teklifi ve Genel Müdürlüğü’n onayı ile zorunlu toplulaştırma yapılabilir. Toplulaştırmanın İlanı ve Proje Hazırlığı Madde 23 - Toplulaştırma yapılmasına karar verilen yerler, sınırları da belirtilmek suretiyle Bölge Müdürlüğü’nce alışılmış usullerle mahallinde ilan edilir. Ayrıca, Toplulaştırmanın yapılacağı yerler, mahallin en büyük mülki amirine de bildirilir. Toplulaştırma projeleri teknik talimatla belirtilen esaslara göre hazırlanır ve Bölge Müdürü’nün teklifi ve Genel Müdürü’n onayı ile kesinleşir. Tapu Siciline Şerh Verilmesi Madde 24 - Toplulaştırmanın uygulanacağı proje alanında bulunan parseller, tapu kütüğüne şerh verilmesi için Bölge Müdürlüğü’nce mahalli tapu sicil muhafızlığına bildirilir. Şerh tarihinden sonra araziyi devralan veya üzerinde bir hak iddia eden kimse, eski malikin yükümlülüklerini aynen kabul etmiş sayılır. Derecelendirme Komisyonunun Seçimi Madde 25 - Proje alanlarında derecelendirme komisyonu, biri başkan olmak üzere beş üyeden oluşur. Komisyonun başkanı Genel Müdürlük’çe tespit edilir. Ayrıca, Bölge Müdürlüğü’nce komisyonda biri toprak etüt ve araştırma işlerinde tecrübeli Ziraat Mühendisi olmak üzere iki üye görevlendirilir. Köylerde Köy muhtarı veya temsilcisi, beldelerde Belediye Başkanı veya temsilcisi komisyonun tabii üyesidir. Proje alanındaki arazi sahipleri, Genel Müdürlük’çe belirlenecek esaslar dahilinde komisyona kendi aralarından bir asil ve iki yedek üye seçerler. Derecelendirme Komisyonu’nun çalışma usul ve esasları Genel Müdürlük’çe belirlenir. Derecelendirme ve Derecelendirmenin İlanı Madde 26 - Derecelendirmede denkliğin nasıl yapılacağı ve derecelerin birbirine tahvillerinin nasıl sağlanacağı teknik talimatla belirlenir. Derecelendirme komisyonu tarafından hazırlanan derecelendirme haritası, mülkiyet listeleri ve derecelerin birbiriyle denkliğini gösteren tablo, muhtarlık veya belediyede herkesin görebileceği yere on beş gün süreyle asılarak ilan olunur. Harita, liste ve tablonun ilanı ve ilandan indirilmesi bir tutanakla belgelendirilir. Toplulaştırmaya konu olan malikler, derecelendirme haritası, liste ve tabloya itirazlarını, ilan gününden başlayarak yirmi gün içinde derecelendirme komisyonu başkanlığına yazılı olarak yapabilirler. Bu müddet içinde itiraz etmeyenler derecelendirmeyi kabul etmiş sayılır. Komisyon, yapılan itirazları inceler ve en geç on beş gün içinde karara bağlar. Karar ilgililere yazılı olarak ilan edilir. İlgililer, bu karara karşı ilan tarihinden başlayarak on beş gün içinde Bölge Müdürlüğü kanalıyla Genel Müdürlüğe itiraz edebilirler. Genel Müdürlüğün otuz gün içinde vereceği karar üzerine derecelendirme kesinleşmiş olur. Bu karar ilgililere aynı şekilde ilan edilir. Alınacak Tedbirler Madde 27 - Proje alanında uygulamaya başlamak için hasat zamanı dikkate alınarak ekilecek ürün çeşitleri, köy ihtiyar heyetiyle birlikte tespit edilir. Aynı maksatla gerekli diğer tedbirlerle ilgili kararlar alınır. Bu kararlara uymayanlar, herhangi bir zarar iddiasıyla, tazminat talebinde bulunamazlar. Toplulaştırma ilanından sonra proje alanında sabit tesis yapılamaz. Proje planlaması ve uygulaması esnasında izinsiz olarak yapılan sabit tesisler, dikkate alınmaz ve ihtilaf halinde bunlar tazminat konusu olamaz. Uygulama ve Tescil Madde 28 - Proje, zemine uygulandıktan sonra, zemindeki işaretlerin korunması için gerekli tedbirler Bölge Müdürlüğü’nce alınır. Eski ve yeni mülkiyet listeleri ile uygulanan tasarruf krokisi, tapu tesciline esas olacak rölöve ölçümleri yapılmak üzere mahalli Tapu Sicil Muhafızlıkları’na gönderilir. Rölöve ölçümleri sonunda, projeye göre tahsis edilen ve zeminde tespit edilen parsellerin yüzölçümünde farklılık görülürse, fazla miktar için malik borçlandırılır, eksik miktar için kamulaştırılmış gibi işlem yapılır. Tahsis edilen parseller, malikleri adına tapuya resen tescil edilir ve eski kütük sayfaları kapatılır. Eski sayfalarda kayıtlı bütün hak ve mükellefiyetler yeni sayfalara aktarılır. Proje uygulamasına başlanıldıktan sonra uyuşmazlıkların çözüme bağlanması halinde, haklı çıkan tarafa projenin bütünlüğünü bozmamak kaydıyla mevcutsa arazi aynen iade edilir. Aynen iadenin mümkün olmaması veya eşdeğer arazi verilememesi halinde, haklı çıkan tarafa bu Yönetmelik hükümlerine göre kamulaştırma bedeli ödenir. Proje alanında eski ve yeni durumu belirten mülkiyet listeleri Bölge Müdürlüğü’nce, ayrıca ilgili vergi dairelerine gönderilir. Arazinin Değiştirilmesi Madde 29 - Teknik, ekonomik, hukuki zorunluluklar nedeniyle, Genel Müdürlük tarafından lüzum görülmesi halinde, gerçek ve tüzel kişilere ait arazi, sahiplerinin muvafakatı ile Kanunun birinci maddesinin (g) bendine göre uygulama alanı olarak ilan edilen yerlerde ise, herhangi bir muvafakat aranmaksızın Genel Müdürlük emrine geçen eşdeğer arazi ile değiştirilebilir. BEŞİNCİ BÖLÜM Toprak Dağıtımı Toprak Büyüklüğünün Tespiti Madde 30 - Genel Müdürlük ilgili kamu kuruluşlarından sağlayacağı bilgilerden de yararlanarak, sulu ve kuru şartlarda geriye doğru dört yıllık ekiliş ortalamalarını almak suretiyle, ortalama ekiliş oranlarını tespit eder. Tespit edilen ortalama ekiliş oranlarından, bu işletmelerin, bir dönümüne isabet eden ortalama tarımsal işletme gelirleri bulunur. 1984 yılı toptan eşya fiyatları endekslerine göre, bir milyon lira olarak tespit edilen tarımsal işletme geliri, işletmelerin kuru ve sulu şartlar için bulunan, bir dönümünün ortalama tarımsal işletme gelirine bölünerek, uygulama alanındaki 3. sınıf topraklarda gerekli sulu ve kuru arazi büyüklükleri bulunur. Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre bulunacak 3. sınıf toprak büyüklüğü toprak dağıtımında esas alınır. Toprak Normunun İlanı Madde 31 - Genel Müdürlük’çe uygulama bölgeleri için 30. madde gereğince hesaplanan, kuru ve sulu toprak büyüklükleri, Bakanlık Makamı’na sunulur, Bakanlık’ça, toprak büyüklüklerinin uygun görülmesi halinde karar alınmak üzere Bakanlar Kurulu’na teklif edilir. Bu konudaki Bakanlar Kurulu Kararı "Dağıtılacak Toprak Normu" olarak Resmi Gazete‘de yayımlanır. Tarım Topraklarının Tahvili Madde 32 - Üçüncü sınıf tarım topraklarının, diğer toprak sınıflarına tahvillerinde aşağıdaki katsayılar kullanılır. III. Sınıftaki Toprakların Toprak Sınıfı Diğer Sınıflara Tahvil Katsayısı ---------------------- --------------------------------------------
Arazinin bir kısmı kuru, bir kısmı sulu ise, yönetmeliğin 30. maddesine göre tespit edilen sulu ve kuru toprak büyüklüklerinin oranları dikkate alınarak sulu ve kuru arazinin birbirlerine tahvili yapılır. Dağıtım İlanı Madde 33 - Genel Müdürlüğün emrine geçen arazinin hak sahibi çiftçilere yönetmelik hükümlerine göre dağıtılacağı, köy veya belde halkına mahallinde alışılmış usullerle ilan edilir. Bu ilanın bir sureti mahalli mülki amirlik ve diğer sureti de Bölge Müdürlüğü binalarına asılarak altmış gün süre ile ilan edilir. İlanlarda, dağıtımın yapılacağı köy veya belde, toprak talebinde bulunulacak sürenin başlangıç ve bitiş günleri, beyannamelerin temin edileceği yer ve başvurulacak merci, doldurulacak beyanname ekinde istenilen belgeler ile süresinde talepte bulunmayanların toprak dağıtımından yararlanamayacakları belirtilir. Toprak Talebi Madde 34 - Toprak dağıtımından yararlanmak isteyenlerle zorunlu hallerde bunların kanuni ve iradi mümessilleri, uygulama bölgesi içinde ve dışındaki kendisinin ve aile fertlerinin malik veya zilyed oldukları arazi varlıklarını toprak istek beyannamesinde göstermek suretiyle, toprak dağıtım ilanında belirtilen altmış günlük süre içinde bizzat veya P.T.T. aracılığı ile talepte bulunabilirler. Bu süre içinde talepte bulunmamış olanlar toprak dağıtımından yararlanamazlar. Hak Sahipliği Tespit Komisyonu Madde 35 - Dağıtımda hak sahiplerinin tespiti işlemleri Bölge Müdürlüğü elemanları arasından seçilen bir başkan ve iki üye olmak üzere üç kişiden oluşan bir komisyon marifetiyle yürütülür. Komisyon, Kamulaştırma, Toplulaştırma ve Dağıtım Şubesi Müdürü’nün teklifi ve Bölge Müdürü’nün onayı ile kurulur. Komisyon, gerekirse, arazi istek beyannameleri ve ilgili belgelerin gerçeğe uygun olup olmadıklarını, mahalli bilirkişi veya köy ihtiyar heyeti ile de müştereken inceleyebilir. Hak Sahipliğinin Tespitinde Aranacak Şartlar Madde 36 - Dağıtımda toprak, toprağı kendisinin işleyeceğini ve çiftçilik yapacağını taahhüt eden ve aşağıdaki şartları taşıyan kişilere verilir:
Toprak Dağıtımında Hak Sahipliği Sırası Madde 37 - Toprak dağıtımında;
ı) Müstakil işletme kurabilme şartlarına sahip olması, gibi hususlar ile uygulama bölgesinin şartları da dikkate alınarak teknik talimatla belirlenecek puanlama sistemine göre hak sahipliği sırası tespit edilir. Az topraklı ve topraksız çiftçilerin öncelik sıralamaları ayrı ayrı yapılır. Hak Sahipliği Listesi Madde 38 - Hak sahipliği tespit komisyonu, verilen beyanname ve belgelerin gerçeğe uygun olup olmadıklarını inceleyerek yapacağı değerlendirmeye göre geçici hak sahibi listesini hazırlar ve bu listeyi köy veya beldede on beş gün süre ile askıya çıkartır. Askı süresi içinde yapılan itirazlar,komisyonca değerlendirilerek geçici hak sahipliği listesinde, gerekli değişiklikler yapılır. Genel Müdürlük, bölgenin özelliği ve güvenliği açısından, ilgili güvenlik kuruluşlarının görüşünü alarak, bu listede değişiklik yapmaya yetkilidir. Kesinleşen liste, mahallinde alışılmış usullerle ilan edilir. Bu ilanda, hak sahiplerinin öncelik sırası, kimliği, arazi varlığı ve 3. sınıfa tahvil edilmiş miktarı ile verilmesi gereken arazi miktarı belirtilir. Kesinleşen listelere yapılacak itirazlar dikkate alınmaz. Ancak gerçeğe aykırı bilgi ve belgelerle hak sahibi olanlar, gerçeğin anlaşılması halinde, uygulamanın hangi safhasında olursa olsun hak sahipliğinden düşürülür. Bunların yerine, hak sahipliği listesinde yer alan yedekler, sırasıyla getirilir. Toprak Dağıtımı Bedel Takdir Komisyonu ve Bedelin Tespiti Madde 39 - Dağıtılacak tarım topraklarının rayiç bedellerini tespit etmek üzere Bölge Müdürlüğü’nce üç kişiden teşekkül eden yeteri kadar komisyon kurulur. Komisyonca tespit edilen rayiç bedel Genel Müdürlüğün onayı ile kesinleşir. Uygulama Madde 40 - Tespit edilen hak sahibi listesindeki çiftçiler, Bölge Müdürlüğü’nce hazırlanan ve Genel Müdürlük’çe onaylanan dağıtım projelerine göre topraklandırılır. Bunların borçlandırılmaları ve dağıtılan toprakların adlarına tescil işlemleri bu Yönetmelik hükümlerine göre Bölge Müdürlüğü’nce sağlanır. ALTINCI BÖLÜM Köy Gelişme ve Yeni Köy Yerleşme Yerleri Yer Seçimi Madde 41 - Uygulama bölgesinde, Bölge Müdürlüğü’nce yapılan çalışmalara göre, Genel Müdürlük’çe uygun görülen yerlerde, köy gelişme ve yeni köy yerleşme yerleri seçilir. Seçilen yeni köy yerleşme yerlerinin kurulması veya mevcut köyler ile köy altı yerleşme birimlerinin birleştirilmesi ilgili kuruluşların da görüşü alınarak Bakanlığın teklifi ve Bakanlar Kurulu’nun Kararı ile olur. Arsa Bedel Takdir Komisyonu Madde 42 - Köy imar planları içindeki arsaların rayiç bedelleri, Bölge Müdürlüğü’nce kurulan üç kişilik komisyonlar marifetiyle tespit edilir. Arsa Tahsisi Madde 43 - Bakanlar Kurulu’nca uygulama alanına yerleştirilmesi kararlaştırılanlarla kanuna göre topraklandırılanlardan, konut veya yeni zirai yapı ve tesis kurmak isteyenlere arsa tahsisi yapılabilir. Tahsis Usulleri Madde 44 - Köy gelişme ve yeni köy yerleşme alanlarının imar planları ile arsaların bedellerini gösterir liste, Bölge Müdürlüğü’nce on beş gün müddetle ilgili köy veya köylerde alışılmış usullerle ilan edilir. Arsaların tahsisi, ilan süresi içinde hak sahipleri kendi aralarında anlaşarak müracaat ettikleri takdirde bu anlaşmaya uygun olarak, anlaşma sağlanamadığı takdirde ilan süresinin bitiminde Bölge Müdürlüğü’nce kura usulü ile yapılır. Kura çekiminden itibaren on gün içinde müşterek dilekçe ile müracaat edenlerin parselleri, karşılıklı olarak değiştirilebilir. Arsa tahsisinin kesinleşmesinden sonra ilgililer bu yönetmelik hükümlerine göre borçlandırılarak, arsaların adlarına tescilleri sağlanır. Arsa Satışı Madde 45 - Tahsis fazlası arsalar, reşit ve mümeyyiz T.C. Vatandaşlarına, Kanunun 24. maddesinde yazılı suçlardan hüküm giymemiş olmaları şartı ile 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun hükümlerine göre satılabilir. YEDİNCİ BÖLÜM Borçlandırma ve Borç Tasfiyesi Borçlandırma Madde 46 - Bu Yönetmelik hükümlerine göre topraklandırılanlar ile yerleşime tabi tutulanlar, mülkiyetini iktisap edecekleri tarım toprakları ile varsa üzerindeki yapı ve tesisleri, tahsis edilen arsaları ve diğer gayrimenkulleri tespit edilen bedeller üzerinden Genel Müdürlüğe karşı borçlanırlar. Bölge Müdürlüğü, ilgililere, borç senetlerini imzalamaları ve borçlanma ile ilgili diğer işlemleri, bizzat veya vekilleri tarafından tamamlamaları için bir aylık süre tanır ve bunu alışılmış usullerle mahallinde ilan eder. Bu süre içinde, belgelendirilmiş hastalık, tutukluluk, askere alınma gibi mazeretler dışında, borçlandırılma işlemlerini tamamlayamayanlar bu haklarını kaybederler. Tescil Madde 47 - Borçluların, borç senetlerini imzalamalarını müteakip, dağıtılan topraklar ile varsa üzerindeki yapı ve tesislerin, tahsis edilen arsaların ve diğer gayrimenkullerin hak sahipleri adına tescilleri engeç bir ay içinde Bölge Müdürlüğü’nce, mahalli tapu sicil muhafızlığından talep edilir. Ödeme Madde 48 - Borçlar, borçlandırma tarihinden sonra gelen dördüncü yılın Ocak ayını takip eden ve Genel Müdürlük tarafından hasat dönemleri dikkate alınarak tespit edilecek aylardan başlamak üzere on yılda ve on eşit taksitte faizsiz olarak ödenir. Dağıtılan Toprakların Geri Alınması Madde 49 - Aşağıdaki hallerde dağıtılan topraklar, Bölge Müdürlüğü’nün teklifi ve Genel Müdürlüğün onayı ile geri alınır.
Geri alma kararı, on gün içinde ilgilisine ve mahalli tapu sicil muhafızlığına bildirilir. Kayıt, tapu sicil muhafızlığınca, hiç bir hükme hacet kalmaksızın Hazine adına düzeltilir. Tasfiye Madde 50 - Çiftçilikten herhangi bir sebeple vazgeçmek istiyenler ile toplarının geri alınmasına karar verilenlerin kalan borç senetleri kendilerine iade edilir. Çiftçi tarafından yapılmış zaruri ve faydalı tesis ve diğer gayrimenkullerin rayiç bedelleri, sahibine ödenir. SEKİZİNCİ BÖLÜM Çayır, Mera, Yaylak, Kışlak ve Otlakların Tespit ve Tahsisi Tespit ve Tahsis Komisyonu Madde 51 - Çayır, mera ve benzeri arazinin tespiti ve tahsisi amacıyla Bölge Müdürlüğü’nce kurulacak tespit ve tahsis komisyonu, biri başkan olmak üzere, ikisi Ziraat Mühendisi olan üç kişiden oluşur. Orman Bölgeleri’nde ise komisyonun ikinci üyesi, Orman Genel Müdürlüğü’nün Bölgedeki Kuruluşu’nca seçilen Orman Mühendisidir. Üçüncü üye mahallin en büyük mülki amirince ilgili köy muhtarları veya belediye başkanları arasından seçilir. Tespit ve Tahsis Madde 52 - Komisyon, uygulama alanlarında köy veya belde halkının hayvan ihtiyacı için münferiden veya müştereken kullanmaları amacıyla, Genel Müdürlük tasarrufuna geçen tarım arazisinden arazi kullanma kabiliyetine, kadimden beri çayır, mera ve benzeri arazi olarak kullanıp kullanılmadığına, iklim özelliklerine, bitki örtüsüne ve bir tahsis kararı uyarınca köy veya belde halkına bırakılmış olup olmamasını göz önünde bulundurularak uygun gördüğü yerleri çayır, mera ve benzeri arazi olarak tespit eder. Tespit ettiği bu yerler için, hazırlayacağı tahsis kararını, gerekçeli raporu ekleriyle birlikte Bölge Müdürlüğü’ne sunar. Tespit ve Tahsis Kararı Madde 53 - Tespit ve tahsise ilişkin komisyon kararı ve gerekçeli raporu, bölge müdürlüğünce incelenerek uygun görülmesi halinde Genel Müdürlüğün onayı ile kesinleşir. Yararlanma Hakkı ve Kapsamı Madde 54 - Çayır, mera ve benzeri araziden tahsis yapıldığı tarihte bulundukları köy, köyler ve beldelerin sınırları içinde oturmakta olan çiftçi aileleri yararlanır. Yeni yerleşim yerlerine iskan edilen çiftçi aileleri ile eskiden beri bu yerden istifade eden göçerler de bu haktan yararlanır. Başka yere yerleşme kastı ile köyü veya beldeyi terk eden çiftçi ailesi, yararlanma hakkını kaybeder. Köy veya beldeye çiftçilikle geçinmek için sonradan yerleşenlere, çayır, mera ve benzeri arazinin otlatma ve barındırma gücünün artması ve yararlananların sayısının azalması halinde, Bölge Müdürlüğü’nün onayına istinaden yararlanma hakkı tanınabilir. Yönetim Şekilleri Madde 55 - Çayır, mera ve benzeri arazi, bir köy veya belde halkına tahsis edilmişse, verilen görev ve yetkiler, muhtar ile köy ihtiyar heyeti veya belediye başkanı ile belediye encümenince, birden çok köy veya belde halkına tahsis edilmişse, bu birimlerin kendi aralarından seçecekleri ikişer kişiden oluşacak Karma Kurulları’nca yerine getirilir. Karma Kurula mahallin en büyük mülki amiri başkanlık eder. Tahsis Amacının Değiştirilmesi Madde 56 - Tahsis amacı ilgili kuruluşca değiştirilmedikçe, çayır, mera ve benzeri arazilerden bu yönetmelikte gösterilenden başka şekilde yararlanılamaz. Islah, Bakım ve Geliştirme Madde 57 - Çayır, mera ve benzeri arazinin ıslah, bakım ve geliştirme projeleri, ilgili köy veya belediyelerin başvurması üzerine veya doğrudan doğruya Bölge Müdürlüğü’nce hazırlanır ve Genel Müdürlüğün onayına istinaden uygulanır. Koruma Madde 58 - Köy muhtarları ve belediye başkanları tahsis edilmiş olan çayır, mera ve benzeri arazinin her türlü tecavüzden korunmasını, tahsis durumuna göre en iyi şekilde kullanılmasını temin etmek ve ıslah ve geliştirme projelerinde teklif edilen hususların yerine getirilmesinde yardımcı olmakla görevli ve sorumludurlar. İnşaat Yasağı Madde 59 - Genel Müdürlüğün izni alınmak suretiyle, çayır, mera ve benzeri arazide kullanma amacına uygun yapı ve tesisler, umumun istifadesine arz edilecek yapılar ve süreklilik göstermeyen barınak ve ağıllar yapılabilir. Bunların dışında ev, ahır, ağıl ve benzeri inşaat yapılamaz. DOKUZUNCU BÖLÜM Kiralama Kiralama Madde 60 - Genel Müdürlüğün tasarrufuna geçen arazi, dağıtım, toplulaştırma, tahsis, değiştirme, iskan gibi işlemler tamamlanıncaya kadar, dağıtımda hak sahiplerinde aranacak şartlara sahip çiftçilere, çiftçilik yapmak şartıyla kiralanabilir. Kiralama çalışmaları, bölge müdürlüğünce yapılacak plan ve projelere ve Genel Müdürlük’çe tespit edilecek esaslara göre kurulacak ve çalışacak kiralama komisyonlarınca yürütülür. Kira Bedelinin Tespiti ve Tahsili Madde 61 - Rayiç kira bedeli, arazinin kuru veya sulu olmasına ve tarım toprağının sınıflarına göre, Bölge Müdürlüğü’nün teklifi ve Genel Müdürlüğü’nün onayı ile belirlenir. İlk yılın kira bedeli, arazinin kiracıya tesliminden önce peşin olarak, sonraki yılların kira bedelleri ise hasat mevsimi sonunda tahsil edilir. Kiracılara Verilecek Arazi Miktarı ve Kiralama Süresi Madde 62 - Kiracılara varsa kendi toprağı da dikkate alınarak, bölge için tespit edilen dağıtım normu kadar toprak kiralanır. Uygulama bölgesinde kiraya verilecek arazi, kiracı sayısına göre ihtiyaçtan fazla ise, bölge müdürlüğünün onayı ile arazi normu artırılarak mevcut çiftçilere kiralanabileceği gibi, mücavir köylerde bulunan az topraklı veya topraksız çiftçilere de kiralanabilir. Bu şartlarda da arazi artar ise, 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu hükümlerine göre kiraya verilebilir. Kira sözleşmeleri dört yıla kadar yapılabilir. Bölge Müdürlüğü, Genel Müdürlüğün onayı ile her kira döneminin sonunda, fesih hakkı saklı kalmak üzere kira sözleşmelerini uzatmaya yetkilidir. Kiracının Yükümlülükleri Madde 63 - Kiracı, izinsiz olarak arazi üzerinde sabit tesis kuramaz. Kiraladığı araziyi hiç bir şekilde tamamen veya kısmen başkasına kiralayamaz veya ortağa veremez. İdarenin Sözleşmeyi Fesih Hakkı Madde 64 - Bölge Müdürlüğü,
ı) Kanun’un 24. maddesinde yazılı suçları işlemesi veya işlediğinin sonradan tespit edilmesi, hallerinde süre bitiminden önce kira sözleşmesini fesheder. ONUNCU BÖLÜM Tarım Arazisinin Tarım Dışı Amaçlarda Kullanılması Tarım Arazisinin Tarım Dışı Amaçlarla Kullanılması Madde 65 - Uygulama alanlarında, İmar planları ile mücavir alanlar dışında kalan ve bu Yönetmelik hükümlerine göre sahibine bırakılan, dağıtılan veya Genel Müdürlüğün emrine geçen tarım arazisi, tarım dışı amaçla kullanılamaz. Ancak bu arazi, tarımsal işletme veya tarım ürünlerinin işlenmesi ve muhafazasıyla ilgili yapı ve tesisler ile sanayi bölgeleri, hava alanları, baraj ve göletler, enerji santralleri, turistik yerler, sportif alanlar, maden, taş, kum, tuğla ocakları ve benzeri tesisler ile Milli Savunma ihtiyaçları için kullanılmasının zorunlu olması halinde, Genel Müdürlüğü’nün izni ile Tarım dışı amaçlarda kullanılabilir. Tarım Arazilerinin Hazine Tasarrufuna Bırakılması Madde 66 - Genel Müdürlüğün tasarrufuna geçmiş arazi, kanunlarla verilen görev ve yetki içinde ve tarım dışı amaçla kullanmaları şartıyla ilgili kamu kuruluşlarına tahsis edilmek üzere Hazine tasarrufuna bırakılabilir. ON BİRİNCİ BÖLÜM Çeşitli Hükümler Çiftçilerin Desteklenmesi Madde 67 - Uygulama alanlarında Kanun’un öngördüğü hükümlere göre topraklandırılanlarla, kendilerine uzun süreli arazi kiralananlar ve dağıtım normuna kadar arazi sahibi olan çiftçiler, Fon yönetmeliğinde tespit edilecek usul ve esaslar dahilinde ayni ve nakdi kredi ile desteklenirler. Tarım Reformunu Kolaylaştırma Yükümlülüğü Madde 68 - Resmi daire, kurum, kuruluşlar ve gerçek kişilerle özel hukuk tüzel kişileri, Tarım Reformu ile ilgili hususları yerine getirmek, gerekli işlem ve incelemeleri öncelikle yapmak ve her türlü işlerde kolaylık göstermekle yükümlüdürler. İdari Sınırlarda Değişiklik Madde 69 - Özel kanunları gereğince, köy veya belediye veya mülki idare sınırlarında yapılacak değişiklikler bu yönetmeliğin uygulanmasına ilişkin kararları etkilemez. Orman Sınırlarının Tespiti Madde 70 - Bu yönetmelik hükümlerinin uygulanması sırasında, uygulama alanı içinde veya sınırında tespit ve tahdidi yapılmamış orman varsa, Orman Genel Müdürlüğü’nce, 6831 sayılı Orman Kanunu’na göre sınırlar, öncelikle tayin ve tespit edilir. Talimat Hazırlanması Madde 71 - Genel Müdürlük, bu yönetmeliğin uygulamasını sağlamak, kolaylaştırmak, tamamlamak ya da açıklamak maksadıyla talimat çıkarmaya yetkilidir. Yürürlük Madde 72 - Bu yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer. Yürütme Madde 73 - Bu yönetmelik hükümlerini Tarım Orman ve Köyişleri Bakanı yürütür.
|