Madencilik Sektörü Sorunlarının İletilmesi İçin T.C.Başbakanlık Makamına Yazılan Randevu Talep Yazısı

Sayın Başbakan,

Tarafınızca; 16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 2012/15 sayılı genelgenize binaen, 19.09.2012 tarih ve 8164 sayılı yazımızda, "Ülkemizde yürütülen madencilik faaliyetlerinde yaşanan bu sorunun önlenebilmesi için 16.06.2012 tarih ve 28325 sayılı Resmi Gazete‘de yayımlanan 2012/15 sayılı genelgenin yeniden değerlendirilerek; madencilik faaliyetleri için gerekli ruhsat alımı ve devletin hüküm ve tasarrufundaki yerlerde yapılacak madencilik faaliyetleri ile ilgili mülkiyet izinlerinin genelge kapsamı dışına alınması ülkemizin ve sektörün yararına olacaktır." şeklinde görüşümüzü iletmiştik.

28.09.2012 tarihinde bazı televizyon kanallarına verdiğiniz mülakatta "... Ben bir süreç daha başlattım kamudan kamuya gayrimenkul satışları serbesttir ama kamudan özele satışları bizzat kurduğum bir ekiple kontrol altına aldım. Örneğin özele madenler veriliyor filan baktım rakamlar çok çok ucuz basit. Buralarda önce ekspertizi bu ekip çıkaracak ondan sonrada buradan olması gereken rakam şu olmalı. Eğer böyle bir rakamı verebiliyorlarsa girsinler ihaleye alsınlar ama veremiyorsa kusura bakmasınlar. Bunlar bir defa bizim cari açık denilen olayımızda da bize çok ciddi olumlu artı değerler katacak. İncelemeler biraz zaman alıyor ama bu ekip belki artacak bunları yakın takibe almak suretiyle buralardan çok ciddi imkanların geleceğini görüyoruz. Bunun içinde altın, bakır, manganez var. Maalesef geçmişte buralar çok rahat verilmiş ve hakikatten çok farklı imkanları ülkemizdeki farklı bildiğiniz yerlerde şu anda kullanıyor. İsim vermeye gerek yok ama işin üzerine ciddi kararlı bir şekilde gideceğiz..." şeklinde ifade edilmiştir.

Bu iki önemli gelişme, sektörümüzü, mesleğimizi ve meslektaşlarımızı doğrudan ilgilendirdiği için görüşlerimizi bir kez daha paylaşma ihtiyacı hasıl olmuştur.

Anayasamızın 168. maddesi gereği "Tabiî servetler ve kaynaklar Devletin hüküm ve tasarrufu altındadır. Bunların aranması ve işletilmesi hakkı Devlete aittir. Devlet bu hakkını belli bir süre için, gerçek ve tüzelkişilere devredebilir. Hangi tabiî servet ve kaynağın arama ve işletmesinin, Devletin gerçek ve tüzelkişilerle ortak olarak veya doğrudan gerçek ve tüzelkişiler eliyle yapılması, kanunun açık iznine bağlıdır. Bu durumda gerçek ve tüzelkişilerin uyması gereken şartlar ve Devletçe yapılacak gözetim, denetim usul ve esasları ve müeyyideler kanunda gösterilir." Bu doğrultuda, "madenlerin aranması, işletilmesi, üzerinde hak sahibi olunması ve terk edilmesi ile ilgili esas ve usuller" özel olarak düzenlenen Maden Kanunu çerçevesinde yürütülmektedir.

Ancak, son yıllarda ortak değerlerimiz olan madenlerin arama ve işletme hakkının özel sermayeye verilmesi yasal anlamda usulüne uygun olarak yapılsa da ciddi tartışmaları beraberinde getirmiştir. Değerinin çok altında yerli veya yabancı sermayeye verilen uzun süreli ruhsatlar bu tartışmaların merkezini oluşturmuştur. Bunun sonucunda, tükenen ve yerine yenisi konulamayan tabii servetlerimiz beklenilen önceliklere uygun olarak kullanılmamaktadır. Oysa madenlerimiz; ülkemiz kalkınmasının en önemli unsurlarından olup, sanayimize girdi olarak kullanıldığı ölçüde değer kazanmaktadır. Bu doğrultuda politikalar oluşturmak ve uygulamak ülkemizin bugünü ve geleceği için hayati önem taşımaktadır. Odamız; bu konuda uzun yıllardır çalışmalar yapmakta, raporlar hazırlamakta ve bunları yetkililerle, kamuoyuyla paylaşmaktadır.

Madencilik sektörü, konumu ve özel çalışma koşulları gereği diğer sektörlerden ayrışmaktadır. Aranması ve bulunması ciddi yatırım gerektiren, risk sermayesi yüksek, çalışma şartları oldukça ağır bir sektördür. Çalışan maden işletmelerinin durdurulduktan sonra yeniden çalıştırılmaya başlanması oldukça sorunludur, hatta bazı durumlarda hiç olanaklı değildir.

Ayrıca, belirttiğiniz ekspertiz raporu hazırlanması konusu, oldukça ciddi ve üzerinde detaylı düşünülmesi gereken bir konudur. Çünkü, sonuçları hem devletimizi hem de sektörümüzü ilgilendirmektedir. Hangi uzman grubu bu çalışmayı yapacaktır. Hangi uzman veya uzman grubu, daha arama sondajları tamamlanmamış bir cevhere, işletilebilir rezervi hakkında "devlet adına" değer biçebilecektir. O an için rezerv belli olsa bile, cevherin birim ederini hangi geçerli rayiç üzerinden hesaplayacaktır. İşletme öncesi harcamalar, tesis tasarımı, çevresel giderler vb. parametreler nasıl hesaplanacaktır. Dünya pazarlarındaki fiyat değişimleri nasıl değerlendirilecektir. Bu ve benzeri soruların yanıtlanması düşünülen çalışmanın sağlıklı yürütümü açısından önem taşımaktadır.

Halihazırda izinlerin alınamaması, ruhsat müracaatlarının Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından sonuçlandırılamaması, ciddi bir belirsizliğe neden olmaktadır. Bu durum, yaşamını sektörde çalışarak idame ettiren üyelerimizi de mağdur etmektedir.

Bu nedenlerle, düşünülen çalışmaların sektör bileşenleriyle paylaşılmasını ve görüşlerinin alınmasının sorunların çözümünde önemli olacağını düşünmekteyiz.

Açıklanan gerekçelerle, görüş ve önerilerimizi doğrudan tarafınıza aktarmak amacı ile randevu talebimizi iletir, çalışmalarınızda başarılar dileriz.

Saygılarımızla,

Mehmet TORUN

Yönetim Kurulu Başkanı