TMMOB Maden Mühendisleri Odası

EVRENSEL | Cengiz’in madeninde teşvikli cinayet: Siirt’te maden ocağında göçük meydana geldi, 3 işçi hayatını kaybetti

EVRENSEL | Cengiz’in madeninde teşvikli cinayet: Siirt’te maden ocağında göçük meydana geldi, 3 işçi hayatını kaybetti
EVRENSEL | Cengiz’in madeninde teşvikli cinayet: Siirt’te maden ocağında göçük meydana geldi, 3 işçi hayatını kaybetti

Siirt'in Şirvan ilçesinde maden ocağında meydana gelen göçükte, 3 işçi hayatını kaybetti, 2 işçi yaralandı.

Siirt’in Şirvan ilçesinin Maden köyünde Cengiz Holdinge ait Eti Bakır maden sahasında henüz belirlenemeyen nedenle göçük oldu. Göçükte 3 işçi hayatını kaybetti, 2 işçi yaralandı.

Maden Mühendisi Zekayi Can Çalık ve Emre Gökduman ile tahkimat İşçisi Orhan Gültekin’in hayatını kaybettiği öğrenildi.



Siirt Valisi Kemal Kızılkaya, yaptığı açıklamada, maden ocağında 01.25 sularında göçük meydana geldiğini söyledi. Cengiz Holdinge ait Eti Bakır maden sahasında gerçekleşen göçüğe 5 işçinin maruz kaldığını söyleyen Vali Kızılkaya, “5 işçi kardeşimizden 2’si hafif yaralı olarak kurtulmuş ancak diğer 3 kardeşimiz maalesef vefat etmişlerdir” dedi.

Şirvan Cumhuriyet Başsavcılığınca maden ocağında eksi 350 kotta gerçekleşen göçüğe ilişkin soruşturma başlatıldı. Soruşturma kapsamında Maden Mühendisi Y.K, İş Güvenliği Uzmanı A.T. ve daimi Nezaretçi D.A. gözaltına alındı.

2016’DA 16 İŞÇİ YAŞAMINI YİTİRMİŞTİ

Aynı maden sahasında 2016 yılında heyelan meydana gelmiş, 16 madenci hayatını kaybetmişti. O dönem Ciner Holding’e ait olan madende 2016 yılında yaşanan katliamın kararı 7 yıl sonra 17 Kasım 2023’te çıktı. Çıkan raporu inceleyen savcı 16 kişinin ölümünün önlenebileceğini belirtti. Savcı, rapor incelendiğinde maden sahası dışında başlayan heyelanın gerekli tedbirler alınsaydı önlenebileceğini, olayın “öngörülemez bir felaket” olmadığını vurguladı.

SANIKLARA İYİ HAL İNDİRİMİ

Mahkeme, sanıklardan Maden İşletme Sahası Müdürü Mehmet Oğuz ve İşletme Baş Mühendisi Selman Kazak’a, “daha önce benzer bir suç işlememesi, suça eğilimli kişi olmadığını göstermesi, cezanın geleceği üzerindeki etkilerini” iyi hal indirimi gerekçesi yaparak, Oğuz’un cezasını 11 yıl 1 ay 10 güne, Kazak’ın cezasını ise 8 yıl 4 aya düşürdü. Oğuz ve Kazak hakkındaki yurtdışına çıkış şekildeki adli kontrol kararının devamına karar verildi.

Ciner Holding’in sahibi Turgay Ciner ceza almazken Ciner’in maden şirketi hakkında suç duyurusunda bulunuldu.

 “CEZASIZLIK KAZALARIN KAPISINI ARALADI”

Cengiz Holdinge ait Eti Bakır’daki kazaya iş cinayetine dair sendika ve meslek odaları açıklamalar yaptı. Enerji Sanayi ve Maden Kamu Emekçileri Sendikası (ESM) yaptığı yazılı açıklamada şu ifadelere yer verdi: Ölen madencilerimizin ailelerine başsağlığı diliyor; yaralı kurtulan madencilerimize acil şifa diliyoruz. Bu madenlerde özelleştirme politikalarının yol açtığı ilk iş cinayeti değil. Soma'da, Ermenek'te, Amasra'da ve daha pek çok yerde yaşanan iş cinayetlerinde yüzlerce madencimizi yitirdik. Ancak her seferinde sorumlular aklanırken, cezasızlık bir sonraki yaşanacak kazaların kapısını araladı. ESM olarak bugüne kadar olduğu gibi Siirt'te yaşanan bu facianın da takipçisi olacağız, sorumlulardan hesap sorulması ve madenlerin kamulaştırılması için mücadele vereceğiz.

“ÖZEL SEKTÖR MADENCİLİĞİNDE KOŞULLAR ÖLÜMCÜLDÜR”

Konuyla ilgili DİSK Yönetim Kurulu Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu imzasıyla yapılan açıklamada, “Taşeron üretim ve güvencesiz çalışmanın sermaye açısından temel birikim olarak ele alındığı, kayıt dışı ekonominin yaygın olarak üretim sürecinde varlığını sürdürdüğü koşullarda mevcut yasanın uygulama, denetim ve yaptırım süreçlerinin etkisi kâğıt üzerinde kalmaya mahkumdur. Genel olarak madenlerde devletin denetimi ya bulunmamakta ya da dikkate alınmamaktadır. Daha fazla üretimin getirdiği üretim zorlaması ve verimlilik politikası sonucunda İSİG önlemlerinin göz ardı edilmesi madencilik sektörünün temel düsturu olmuş haldedir. Kamu madenciliğinde dahi bu güvenliksiz ve güvencesiz çalışma biçimleri yaygınlaşmış durumdayken, özel sektör madenciliğinde koşullar daha vahim ve ölümcüldür” ifadeleri kullanıldı.

DİSK/Dev Maden-Sen ise yaşamını yitiren madencilerin ailelerine baş sağlığı dileyerek, “Sabrımız kalmadı! Madenlerde iş cinayetlerine yol açan kamu denetimsizliği ile yetersiz önlem ve alınmayan tedbirler derhal sağlanmalı ve tüm bu iş cinayetlerine yol açan sorumlular işlenen tüm cinayetlerin failleri olarak yargılanarak en ağır cezalara çarptırılmalıdır” dedi.

“MADENCİLİK BİLİME VE TEKNİĞE UYGUN YAPILMIYOR”

TMMOB Maden Mühendisleri Odası tarafından yapılan açıklamada, torba yasalarla uygulanamaz hale getirilen Maden Kanunu'nda yapılan değişiklikler ile oda tarafından yürütülen daimi nezaretçi eğitimlerinin MAPEG tarafından online olarak yürütülmeye çalışılması nedeniyle genç mezunların madencilik kültürüne ve bilgisine yeterince sahip olmadan çalışma yaşamına katıldığı belirtildi.

“İki genç meslektaşımızı yitirmenin acısını yaşıyoruz” denilen açıklamada ihmaller ise şöyle sıralandı: “Ucuz emek, güvencesiz çalışma koşulları ve mesleki bağımsızlığın yok edilmesi meslektaşlarımızın ya ölümüne ya da sanık olarak yargılanmalarına neden olmaktadır. Yaşanan iş kazalarının en önemli nedeni madencilik faaliyetlerinin bilime ve tekniğe uygun olarak yapılmamasıdır. Maden işletmelerinde bilimin ve tekniğin uygulayıcısı olan maden mühendislerinin üniversite eğitiminden başlayarak, mesleki bağımsızlık ve iş güvenceleri ile ilgili sorunları giderilmedikçe, meslek içi eğitimlerin işlevli bir duruma getirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmadıkça ne yazık ki bu tür facialar yaşanmaya devam edecektir.”

PATRON CENGİZ’E SÜPER TEŞVİK

Cengiz Holdingin sahibi olduğu, 3 işçinin yaşamını yitirdiği Eti Bakır, daha önce devlet teşvikleriyle gündeme gelmişti.

Resmi Gazetede yayınlanan 2021 mart teşvik listesine göre Eti Bakır’ın Adıyaman’da bulunan tesisi için, 10 yıl sigorta primi işveren hissesi, 10 yıl gelir vergisi stopajı desteği, 10 yıl sigorta primi desteği, yüzde 90 vergi indirimi, yüzde 50 yatırıma katkı oranı, KDV istisnası ve faiz desteği gibi teşvikler verilmişti.

Yine 2021’de Eti Bakır’ın Samsun’da kuracağı 1.6 milyar TL’lik bakır ve kimyasal gübre üretim tesisine ise 1 milyon 575 bin TL sabit yatırım bedeli, gümrük vergisi muafiyeti, KDV istisnası ve iadesi, yüzde 100 vergi indirim oranı, yüzde 80 yatırıma katkı oranı, 10 yıllık SGK primi işveren desteği, 10 yıllık gelir vergisi stopaj desteği, azami 20 milyon TL tutarında nitelikli personel desteği ve 37.5 milyon TL enerji desteği sağlanmıştı.

2023’ün şubat ayında, Maraş merkezli depremlerin daha ilk günlerinde ise Eti Alüminyumun Konya’da yapılacak projesi için verilen teşvikler şunlardı: Gümrük vergisi muafiyeti (vergi indirim oranı yüzde 100, yatırıma katkı oranı yüzde 85, yatırım katkı tutarının yatırım döneminde kullanılabilecek oranı yüzde 100), KDV istisnası, KDV iadesi, vergi indirimi, sigorta primi işveren hissesi desteği (azami tutar sınırı olmaksızın 10 yıl), nitelikli personel desteği (azami 75 milyon TL), enerji desteği (işletmeye geçiş tarihinden itibaren 10 yıla kadar 200 milyon lirayı aşmamak üzere enerji tüketim harcamalarının yüzde 50’si). 

Haber kaynağına buradan ulaşabilirsiniz.

Okunma Sayısı: 113
Yayın Tarihi: 23.11.2023